Call: 63 2768 745 | Email: szkola@pyzdry.eu

Opisy do punktów na mapie

1. Królewskie Miasto Pyzdry

Pyzdry były w średniowieczu jednym z najważniejszych miast Wielkopolski. Było tu niegdyś siedem kościołów, bóźnica żydowska i ewangelicki dom modlitwy. Były tu szkoły, szpitale, domy starców i kalek, różne cechy rzemieślnicze, bractwa kościelne i słynne odpusty, które ściągały do miasta rzesze pielgrzymów. Był tu także obraz cudami słynący, zaliczany do najstarszych cudownych obrazów na ziemiach polskich. Pyzdry prawo lokacyjne zawdzięczają Bolesławowi Pobożnemu. Miasto było lokowane jako własność książęca
w 1257 r. Tu Kazimierz Wielki wybudował ogromny zamek. W grodzie pyzdrskim często przebywali polscy królowie. Pyzdry zamieszkiwały różne nacje: Polacy, Żydzi , Niemcy, Rosjanie.

2. Przyczółek dawnego mostu przez Wartę

Miasto Pyzdry zawsze związane było z drewnianym mostem i przeprawą przez rzekę. Most przez Wartę istniał od XIII w. na co wskazują badania dendrologiczne pozostałości mostu. Most walczył często w czasie topniejącego lodu z wielką krą lodową na rzece, która tworzyła przed nim wielkie spiętrzenia po zimie. W latach 60-tych XX w. wybudowano nowy betonowy most, zmieniając tym samym układ komunikacyjny miasta. Po starym moście pozostały zdjęcia, wspomnienia mieszkańców, przyczółek, a po drugiej stronie Warty przydrożna kapliczka.

3. Cmentarz żydowski – Pomnik-lapidarium

Pierwsze wzmianki o osadnictwie żydowskim w Pyzdrach pochodzą z końca XIV wieku. Żydzi zajmowali się handlem i rzemiosłem. Posiadali synagogę, dom modlitwy oraz cmentarz. Po zajęciu miasta przez nazistów Żydzi z Pyzdr zostali poddani represjom,
 a następnie wysiedleni. Większość z nich zgładzono. Osiemnastowieczny cmentarz żydowski został w czasie wojny zdewastowany.  Z macew wykonane zostały wały wzdłuż Warty. Kamień ten też wykorzystano do bruku ulicznego oraz do wybudowania tzw. bunkra przy ulicy Nadrzecznej. Bunkier ten osadzony w skarpie podklasztornej służył za magazyn paliw dla elektrowni. W licu magazynu umieszczono większy fragment macewy z wyraźnie dającym się odczytać napisem hebrajskim.

4. Pomnik „Zranionej sośnie” upamiętniający bitwę pod Pyzdrami

Pomnik znajduje się przy drodze do Zagórowa, na miejscu, w którym rosła sosna, trafiona podczas bitwy kulą armatnią. Potężne drzewo rosło do lat 90. XX wieku, kiedy to zostało powalone przez wiatr. Fragment pnia sosny, ze śladem po armatniej kuli, został wycięty i znajduje się obecnie w Muzeum Regionalnym Ziemi Pyzdrskiej. Sosna przez lata była jako świadek bitwy otaczana wielką czcią przez lokalną społeczność.

5. Mogiła powstańcza

To kamienny obelisk postawiony w 1905 roku ku czci osób poległych w bitwie pod Pyzdrami w 1863r. W X rocznicę odzyskania niepodległości, w 1928 roku, młodzież gimnazjalna ufundowała płytę główną. Z przodu widnieje napis: Bohaterom poległym za Ojczyznę – społeczeństwo Pyzdr.

Z drugiej strony znajduje się płyta z nazwiskami osób z oddziału gen. Edmunda Taczanowskiego poległych w bitwie.

6. Muzeum Regionalne Ziemi Pyzdrskiej (warto odwiedzić i zapoznać się pamiątkami związanymi z bitwą pod Pyzdrami)

Skip to content