W czasach nowożytnych (XVI-XVIII w.) rozwój osadnictwa na obszarze Puszczy Pyzdrskiej był prawie dwukrotnie szybszy niż w średniowieczu, bowiem powstało wówczas 188 osad. Z tych w latach 1761-1793 założono 46 osad olęderskich np. Lisewo Ol. (Lisewo), Lisewskie Ol. (Olsz), Pyzdrskie Ol. (dziś: Kruszyny, Zamość, Dolne Grądy, Górne Grądy, Baraniec, Zimochowiec, Tłoczyzna, Glinianki, Trzcianki. Osadnictwo olęderskie w Polsce zapoczątkowali w latach 1527/1540 Holendrzy–menonici (zwani ze staropolska „Olędrami”), którzy jako specjaliści w zakresie opanowywania terenów zalewowych i podmokłych zagospodarowali Żuławy i niektóre obszary położone w dolinach rzek. Osadnictwo to kontynuowali ich potomkowie oraz „na wzór holenderski” głównie Niemcy wyznania ewangelicko-augsburskiego. W latach 1794-1863 oprócz innych osad powstało w Puszczy Pyzdrskiej co najmniej 20 kolejnych osad olęderskich. II. wojna światowa w sposób brutalny zatrzymała proces kolonizacji Puszczy Pyzdrskiej. Olędrzy pochodzenia ewangelickiego, poddani presji dwóch totalitarnych systemów (hitlerowski, stalinowski) zostali ostatecznie zmuszeni do opuszczenia swoich siedlisk.